Przyszłe mamy stają przed rozważaniem pytań odnośnie rodzaju umowy a ich prawa do urlopu macierzyńskiego na każdym etapie ciąży. Urlop ten stanowi ważny okres w życiu rodziny, zapewniając czas na opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem. Osoby niezaznajomione z prawem mogą czuć się przytłoczone ilością informacji, co jest zrozumiałe,
W poniższym artykule przyjrzymy się temu, jak rodzaj umowy (na pełen etat, zlecenie i o dzieło) wpływa na urlop macierzyński: czas trwania, wielkość zasiłku i nie tylko.
Opiekunka do dziecka | Sprawdź profile niań w okolicy
Urlop macierzyński | Jak rodzaj umowy wpływa na świadczenie?
Prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego przysługuje pracownicom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, bez względu na rodzaj podpisanej umowy tj. umowy na czas określony lub nieokreślony.
Pracownice przebywające na urlopie bezpłatnym oraz urlopie wychowawczym, nie mają prawa do skorzystania z urlopu macierzyńskiego. Prawa do urlopu nie mają też osoby bezrobotne.
Powiązane artykuły:
Ile wynosi zasiłek macierzyński
Urlop tacierzyński
Urlop macierzyński a umowy cywilno-prawne | Umowa zlecenie i umowa o dzieło
Przyszłe mamy pracujące na inny rodzaj umowy niż umowa o pracę, znajdują się w nieco innym położeniu. Zgodnie z prawem urlop macierzyński wraz z wypłacanym zasiłkiem przysługuje tylko i wyłącznie pracownicom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, jednakże warunkiem do uzyskania świadczenia jest odprowadzanie składki chorobowej.
Czy zatem osobie pracującej na umowie cywilno-prawnej tj. zlecenie lub dzieło przysługuje urlop macierzyński?
Umowa zlecenie a urlop macierzyński
Zgodnie z obowiązującym prawem, osobie zatrudnionej na podstawie umowy zlecenie nie przysługuje urlop macierzyński ani urlop rodzicielski. Z drugiej strony osobie zatrudnionej na tego rodzaju umowie należy się tzw. „urlop macierzyński zleceniobiorcy” w przypadku, gdy w dniu porodu matka starająca się o urlop była zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego i odprowadzała składki.
Dotyczy to także przyszłych mam, które pracują w ramach własnej działalności gospodarczej.
Zawarcie umowy zlecenia w zdecydowanej większości stanowi tytuł do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Objęcie zleceniobiorcy obowiązkowymi ubezpieczeniami następuje, gdy taka osoba:
- nie posiada innego zatrudnienia; jest emerytem lub rencistą lub;
- gdy posiada inne zatrudnienie, z którego pobierane są składki społeczne, ale przychód z tego tytułu jest niższy od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
Jak długo trwa urlop macierzyński zleceniobiorcy?
Osoba pracująca na podstawie umowy zlecenie, jak zostało wspomniane powyżej może zostać przyznany „urlop macierzyński zleceniobiorcy”. Warunkiem do tego jest, aby w dniu porodu pracownica była zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 29a ust. 1 ustawy zasiłkowej osoba ubezpieczona może pobierać zasiłek macierzyński przez okres:
- 52 tygodni – jeśli podczas porodu przyszło na świat jedno dziecko;
- 65 tygodni – jeśli podczas porodu przyszło na świat dwoje dzieci;
- 67 tygodni – jeśli podczas porodu przyszło na świat troje dzieci;
- 69 tygodni – jeśli podczas porodu przyszło na świat czworo dzieci;
- 71 tygodni – jeśli podczas porodu przyszło na świat pięcioro lub więcej dzieci.
Umowa o dzieło a prawo do urlopu macierzyńskiego
Niestety, pracownice zatrudnione na umowie o dzieło nie mają prawa do urlopu macierzyńskiego z uwagi na brak możliwości odprowadzenia składek na ubezpieczenie chorobowe przy tego typu umowie.
Umowa o dzieło nie zapewnia pracownikowi takich samych świadczeń związanych z macierzyństwem jak umowa o pracę. Kobiety pracujące na umowę o dzieło mogą mieć ograniczone możliwości związane z urlopem macierzyńskim i innymi świadczeniami związanymi z rodzicielstwem.
Czy będąc na urlopie macierzyńskim mogę pracować?
Urlop macierzyński ma na celu umożliwienie matce spędzenia czasu z nowo narodzonym dzieckiem i zasadniczo nie jest zgodny z równoczesnym wykonywaniem pracy zawodowej, jednakże pracownik korzystający z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu rodzicielskiego może podjąć się działalności zarobkowej na podstawie umów cywilnoprawnych.
Innymi słowy, uzyskiwanie zarobku podczas urlopu macierzyńskiego jest jak najbardziej dopuszczalne.
Rezygnacja z części urlopu macierzyńskiego
Rezygnacja z części urlopu macierzyńskiego jest możliwa w sytuacji, gdy matka nie chce wykorzystać pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego i spełnia określone warunki, jakie przewiduje prawo pracy. Zgodnie z art. 180 § 4 Kodeksu pracy, podstawowym wymogiem jest wykorzystanie pierwszych 14 tygodni urlopu po porodzie.
Istotnym aspektem jest fakt, że niewykorzystana część urlopu może zostać przekazana ojcu dziecka, który zobowiązuje się do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i rezygnacji z działalności zarobkowej na ten okres. W ten sposób rezygnacja z części urlopu macierzyńskiego może pomóc w elastycznym planowaniu opieki nad dzieckiem w rodzinie.
Podjęcie pracy na podstawie umowy o pracę u obecnego pracodawcy
Nie jest możliwe kontynuowanie pracy u pracodawcy, który już udzielił urlopu macierzyńskiego, zanim ten zostanie w pełni wykorzystany. Nie jest też dozwolone powrócenie do pracy u tego samego pracodawcy przed upływem okresu urlopowego. To zasada, która ma na celu ochronę praw pracowniczych i zapewnienie matce odpowiedniego okresu na opiekę nad nowo narodzonym dzieckiem.
Warto jednak zaznaczyć, że możliwe jest zawarcie z pracodawcą nowej umowy o pracę, o ile zawarte w niej obowiązki będą różnić się od tych wykonywanych dotychczasowo.
Praca na podstawie umowy cywilnoprawnej | Zatrudnienie matki na zlecenie lub o dzieło
Najbardziej korzystnym dla obu stron rozwiązaniem pod względem zatrudnienia jest zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych podczas trwania urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.
Zawarcie tego typu umowy umożliwia kobiecie pracę bez wpływu na wysokość otrzymywanego zasiłku. Ważne jest, aby zakres obowiązków wynikających z umowy nie pokrywał się z obowiązkami umowy o pracę!
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej podczas urlopu macierzyńskiego
Kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim ma prawo do prowadzenia własnej działalności gospodarczej podczas pobierania zasiłku. Istotne wówczas jest, że kwota wynagrodzenia z działalności nie wpływa na wysokość pobieranego zasiłku, który będzie wypłacany w pełnej wysokości.