Znalezienie odpowiedniej niani dla dziecka to zadanie, które wymaga nie tylko intuicji, ale także dokładności w aspektach formalnych. Rodzice, którzy chcą zatrudnić nianię, muszę upewnić się, że wybrana osoba nie tylko spełni ich oczekiwania i zbuduje dobry kontakt z dzieckiem, ale również że cały proces zatrudnienia zostanie przeprowadzony zgodnie z prawem.
Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania o przygotowanie umowy dla niani: kiedy należy przygotować umowę i jak wygląda jej wzór, ile wynosi okres wypowiedzenia oraz jakie są rodzaje kontraktów.
Znajdź idealną pomoc lub pracę w jednej z pięciu kategorii: niania, opieka seniora, sprzątanie, petsitting korepetycje – i bądź na bieżąco z praktycznymi poradami z każdej dziedziny!
Umowa z nianią to formalny dokument, który reguluje zasady współpracy między pracodawcą np. rodzicem dziecka lub jego prawnym opiekunem a nianią sprawującą opiekę. Umowa określa prawa i obowiązki obu stron, takie jak czas pracy, wynagrodzenie, okres trwania oraz dni wolne.
Umowa z nianią | Jaki rodzaj kontraktu podpisać?
Podjęcie decyzji o zatrudnieniu niani to istotny krok dla każdego rodzica, który wymaga nie tylko znalezienia odpowiedniej osoby, ale także rozważenia, w jaki sposób tę współpracę sformalizować.
W Polsce istnieją trzy podstawowe formy zatrudnienia niani, które różnią się między sobą zakresem praw i obowiązków zarówno dla opiekunki, jak i dla pracodawcy. Są to:
- Umowa o pracę;
- Umowa zlecenie;
- Umowa uaktywniająca.
Umowa o pracę | Zatrudnij nianię nie prowadząc działalności gospodarczej
Rodzic nie musi być przedsiębiorcą, by zatrudnić nianię w oparciu o umowę o pracę. Wielu rodziców rezygnuje z tego rozwiązania, sądząc że bez prowadzonej działalności, nie mogą zaoferować niani takiego rodzaju umowy, co jest błędem.
Zgodnie z art. 3 Kodeksu Pracy – pracodawcą jest jednostka organizacyjna, która nie musi posiadać osobowości prawnej, w tym także osoba fizyczna, gdy zatrudnia pracowników. Nic zatem nie stoi na przeszkodzie, by rodzic był pracodawcą i zatrudnił nianię na podstawie umowy o pracę.
Zawarcie umowy o pracę można rozpatrzeć na zasadzie:
- Umowy na czas określony;
- Umowy na czas nieokreślony.
W przypadku podpisania umowy o pracę należy zarejestrować opiekunkę w ZUS i opłacać za składki na ubezpieczenie. Podpisana umowa wiąże się z wypłacaniem minimalnego wynagrodzenia niani, które w 2024 roku wynosiło 4270,60 zł brutto.
Opiekunka, z którą została podpisana umowa o pracę staje się pełnoprawnym pracownikiem, co wiąże się z przysługującym jej prawem do urlopu m.in urlopu wychowawczego.
Umowa o pracę na czas określony dla opiekunki
Przedłużenie okresu trwania umowy – zgodnie z prawem – uważa się za zawarcie kolejnej umowa o pracę na czas określony i wiąże się z koniecznością podpisania następnego dokumentu.
- Jaki jest maksymalny okres zatrudnienia niani na umowę na czas określony?
Okres zatrudnienia opiekunki w przypadku umowy na czas określony lub łączne zatrudnienia na podstawie wszystkich takich umów (między tymi samymi stronami) nie może przekroczyć 33 miesięcy.
Gdy okres ten zostanie przekroczony, zatrudnienie niani zmienia charakter na zatrudnienie na czas nieokreślony!
Łączna liczba umów na czas określony, którą możemy podpisać wraz z nianią nie może przekroczyć trzech. Zawarcie czwartej umowy, również zmieni charakter zatrudnienia opiekunki.
Umowę na czas określony rozwiązuje się wraz z upływem okresu jej ważności lub za wypowiedzeniem obu stron. Okres wypowiedzenia będzie różnić się w zależności od długości zatrudnienia, i wynosi odpowiednio:
- 2 tygodnie, dla opiekunki zatrudnionej krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, dla opiekunki zatrudnionej co najmniej przez 6 miesięcy;
- 3 miesiące, dla opiekunki zatrudnionej przez co najmniej 3 lata.
Umowa na czas nieokreślony | Druga forma umowy o pracę dla niani
To rozwiązanie różni się od umowy o pracę na czas określony brakiem daty rozwiązania. Okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony zawieranej między rodzicem a nianią wynosi odpowiednio:
- 2 tygodnie, dla opiekunki zatrudnionej krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, dla opiekunki zatrudnionej co najmniej przez 6 miesięcy;
- 3 miesiące, dla opiekunki zatrudnionej przez co najmniej 3 lata.
Umowa zlecenie | Najczęściej wybierana forma zatrudnienia niani
Według danych podany przez GUS, najczęściej wybieraną formą zatrudnienia niani w Polsce jest umowa zlecenie, którą reguluje Kodeks Cywilny.
Przy wyborze takiego rozwiązania, zgodnie z prawem, rodzic przyjmuje opiekunkę na odpłatne zlecenie, a wynagrodzenie wypłaca dopiero po jego wykonaniu, chyba że warunki umowy stanowią inaczej. Jednocześnie, wypowiedzenie umowy nie wiąże się z okresem zatrudnienia niani, a to oznacza, że ten rodzaj umowy można wypowiedzieć w każdym momencie, co może stanowić kłopot podczas pełnienia tzw. opieki „z dnia na dzień”.
Przy zawieraniu umowy zlecenia należy określić dwie strony porozumienia:
- Zleceniodawcę – rodzic, prawny lub opiekun dziecka;
- Zleceniobiorcę – niania wykonująca czynności wskazane w umowie.
Wysokość wynagrodzenia, którą jako zleceniodawca wskazuje w umowie nie może być niższa niż minimalna stawka godzinowa, która w 2024 roku wynosiła 28,10 zł brutto.
Umowa uaktywniająca i aktywizująca dla niani
Umowa uaktywniająca jest porozumieniem między stronami o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Na podstawie tej umowy, niania sprawuje opiekę nad dzieckiem, które ukończyło 20 tydzień życia i ma mniej niż 3 lata. Wzór umowy uaktywniającej dla niani.
Stronami umowy są:
- Rodzic dziecka lub jego prawny opiekun;
- Niania – osoba, która ukończyła 18 lat.
Czym jest umowa aktywizująca?
Umowa aktywizacyjna powstała w 2006 roku jako ulga na zatrudnienie pomocy domowej przez osoby prowadzące gospodarstwa domowe, a jako rozwiązanie niestety nie była często wykorzystywana.
W tym rodzaju umowy zatrudnienie rozpatruje się w ramach aktywizacji osób bezrobotnych z urzędu pracy, gdzie ulgę rozpatruje się na opłacaniu przez Skarb Państwa składek ZUS.
- Umowa uaktywniająca dla niani a umowa aktywizująca
Rodzic lub prawny opiekun dziecka, podczas podpisywania umowy uaktywniającej musi określić obowiązki niani, wskazać rodzaj czynności i częstotliwość ich wykonywania (położenie dziecka na drzemkę, zabawy, przygotowanie posiłków).
Zapis o wynagrodzeniu minimalnym za pracę nie obowiązuje, jednak to rodzic musi określić w jakiej formie i w jakim terminie niania będzie otrzymywać wynagrodzenie. Umowa może zostać podpisana na czas określony lub nieokreślony. Umowa aktywizująca stanowi bezpośredni rodzaj aktywizacji osób bezrobotnych.
Wzór umowy uaktywniającej
zawarta dnia …………….. r. w ……………… pomiędzy:
- …………………………… (imię i nazwisko niani), zam. ……………………………………………
PESEL ……………………………………
zwanej dalej “Zleceniobiorcą”,
a
- ……………………………. (imię i nazwisko rodzica), zam. …………………………………………….
PESEL
zwanym dalej “Zleceniodawcą”.
§1
Przedmiot umowy
- Przedmiotem niniejszej umowy jest sprawowanie przez Zleceniobiorcę opieki nad dzieckiem/dziećmi w wieku od 20 tygodnia życia do 3 lat, w czasie i miejscu wskazanym w umowie.
- Niania oświadcza, że posiada badania sanitarno-epidemiologiczne zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r., poz.409).
§2
Dzieci objęte opieką
Zleceniodawca zleca Zleceniobiorcy świadczenie usług w postaci sprawowania opieki nad ………………………..: swoim/swoimi dzieckiem/dziećmi (liczba dzieci)
- ………………………… (imię i nazwisko) ………………… (PESEL) ……………… data urodzenia.
- ………………………… (imię i nazwisko) ………………… (PESEL) ……………… data urodzenia.
- ………………………… (imię i nazwisko) ………………… (PESEL) ……………… data urodzenia.
- ………………………… (imię i nazwisko) ………………… (PESEL) ……………… data urodzenia.
- ………………………… (imię i nazwisko) ………………… (PESEL) ……………… data urodzenia.
W przypadku większej liczby dzieci, dodać kolejne wiersze.
§3
Miejsce i czas sprawowania opieki
Opieka nad dzieckiem/dziećmi, o których mowa w §2 niniejszej umowy sprawowana będzie przez Zleceniobiorcę ……….. dni w tygodniu, od ……………… do ……………., w godzinach od ………………… do………………….. w miejscu …………………………………………………………………. (adres).
Łączna liczba godzin w miesiącu wynosi ……………
§4
Obowiązki Zleceniobiorcy
Do obowiązków Zleceniobiorcy należy w szczególności:
- sprawowanie opieki nad dzieckiem/dziećmi według wskazówek Zleceniodawcy
- zagwarantowanie dziecku odpowiedniej opieki pielęgnacyjnej oraz zajęć z elementami edukacyjnymi, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka
- podawanie dziecku/dzieciom posiłków z harmonogramem wyznaczonym przez Zleceniodawcę
§5
Wynagrodzenie
- Z tytułu wykonywania obowiązków wchodzących w zakres niniejszej umowy Zleceniodawca zobowiązuje się do comiesięcznej wypłaty Zleceniobiorcy wynagrodzenia do 10 dnia następnego miesiąca za poprzedni miesiąc w kwocie ………………………. zł (słownie …………………………………………………………).
- Zapłata wynagrodzenia następować będzie każdorazowo przelewem na rachunek bankowy Zleceniobiorcy: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- W przypadku, gdy Zleceniobiorca nie będzie mógł sprawować opieki nad dzieckiem/dziećmi w ustalonym w danym miesiącu terminie, ustalone wynagrodzenie zostanie proporcjonalnie zmniejszone.
§6
Koszty dodatkowe
Strony ustalają, iż wynagrodzenie za realizację zleceń obejmują wszelkie koszty i opłaty (w tym koszty dojazdów do miejsca realizacji zlecenia oraz przejazdów z dziećmi), jakie Zleceniobiorca ponosił będzie w związku z wykonywaniem swoich obowiązków.
Konieczność poniesienia innych kosztów nieprzewidzianych w umowie musi być każdorazowo uzgadniana ze Zleceniodawcą.
§7
Zgłoszenie do ubezpieczenia
- Zleceniodawca zobowiązuje się do zgłoszenia Zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
- Obowiązki Rodzica i Niania związane z rozliczeniem niniejszej umowy, w tym regulowaniem składek do ZUS i należności podatkowych regulują odpowiednie przepisy prawne.
§8
Zleceniodawca oświadcza, że
- oboje rodzice pozostają w zatrudnieniu/świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych/prowadzą działalność gospodarczą;
- dziecko/dzieci, o których mowa w umowie, nie są umieszczane w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostały objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna;
§9
Czas trwania umowy
- Umowa zostaje zawarta na okres od …………………… r. do ………………… r.
- Rodzice i Niania jako dzień rozpoczęcia sprawowania opieki nad dzieckiem/dziećmi określają ……………..
§10
Wypowiedzenie umowy
- Każda ze stron ma prawo rozwiązać niniejszą umowę za uprzednim dwutygodniowym wypowiedzeniem na piśmie.
- Zleceniodawca ma prawo wypowiedzieć niniejszą umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku naruszenia przez Zleceniobiorcę obowiązków wynikających z niniejszej umowy
Wszelkie spory wynikające lub związane z wykonania niniejszej umowy, które nie zostaną rozwiązane przez Strony umowy na drodze polubownej, zostaną rozstrzygnięte przez sąd właściwy dla siedziby Zleceniobiorcy.
§12
Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
§13
W zakresie nieuregulowanym w umowie zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia.
§14
Niniejsza umowa została zawarta w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.
……………………………………. …………………………………….
Podpis Zleceniobiorcy Podpis Zleceniodawcy
Znajdź idealną pomoc lub pracę w jednej z pięciu kategorii: niania, opieka seniora, sprzątanie, petsitting korepetycje – i bądź na bieżąco z praktycznymi poradami z każdej dziedziny!
