O High need baby słyszymy coraz częściej i nie bez przyczyny, termin wymagających dzieci został wprowadzony przez Williama oraz Marthę Searsów, twórców paradygmatu rodzicielstwa bliskości, blisko związanego z wychowaniem dzieci w myśl metody Montessori.
Autorzy książki „Jak skutecznie zadbać o szczególne potrzeby twojego wymagającego dziecka?” w przystępny sposób przekazali informacje na temat charakterystycznych cech dzieci wymagających. Wyjaśnili, że zachowania High Need Baby wynikają ze specyficznego sposobu odbierania bodźców przez ich układ nerwowy. Ponadto, przedstawili typowe zachowania maluchów oraz wskazówki, jak najlepiej zaspokajać ich potrzeby.
Kim jest High need baby?
High need baby, które często spolszcza się do „hajnid baby” oznacza dziecko wymagające zwiększonej uwagi.
Jest to dziecko nadwrażliwe, ma wysoką potrzebę kontaktu z rodzicem, jest hiperaktywne (zarówno podczas zasypiania jak i dziennej aktywności), domaga się częstego karmienia, zabawy, jest łatwo rozdrażnione lub niezadowolone.
Termin High need baby odnosi się do specyficznego typu niemowlęcia/dziecka, które wykazuje intensywne i nadzwyczajne potrzeby.
Zachowania wysoko wrażliwego dziecka | High need baby w łatwy sposób da o sobie znak
Zgodnie z przedstawioną w książce Williama i Marthy Searsów, Hajnid bardzo dużo płacze, chcąc tym okazać swoje rozdrażnienie i dyskomfort. Dziecku może przeszkodzić niepożądany dźwięk, światło, zapach lub sam fakt niebycia w objęciach rodzica, co przekłada się na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków i spokoju.
High need baby wymaga ogromnej bliskości innych ludzi, głównie mamy, musi być często przytulane i noszone na rękach, nie lubi samotności, a kiedy poczuje odrobinę dyskomfortu daje upust swoim emocjom płaczem.
Jeśli rodzic często zastanawia się, „moje dziecko nie przestaje płakać”, być może ma do czynienia z High Need Baby. Zrozumienie specyficznych potrzeb takiego malucha i dostosowanie się do nich może znacząco poprawić komfort zarówno dziecka, jak i rodziców.
- Jak rozpoznać, czy moje niemowlę ma wysokie potrzeby i jest dzieckiem wymagającym?
Rozpoznanie niemowlęcia o wysokich potrzebach może być wyzwaniem, jednak istnieje kilka charakterystycznych cech, które mogą wskazać na wyższe potrzeby w stosunku do innych dzieci.
Wśród cech można wymienić intensywne reakcje na bodźce zewnętrzne.
Niemowlęta o wysokich potrzebach mogą płakać dłużej i głośniej, reagując na drobne zmiany w otoczeniu. Wymagają przy tym częstszego karmienia i stałej bliskości z opiekunem.
Niemowlęta te często budzą się w nocy, mają trudności z zasypianiem i utrzymaniem spokojnego snu. Wykazują większą aktywność fizyczną, potrzebują ruchu i stymulacji, co zwykle przekłada się na zwiększoną interakcję ze strony rodzica.
Sygnały ostrzegawcze High need baby
Sygnały ostrzegawcze to nic innego a pomruki niezadowolenia, pojękiwania, zaciskanie piąstek, grymasy twarzy. Hajnid nie ostrzega i od razu wybiera płacz lub wrzask.
- Zasypianie dziecka
Usypianie wymagającego dziecka może być prawdziwym wyzwaniem dla każdego rodzica. High need baby nigdy nie zasypia samo, stąd konieczne jest towarzystwo osoby bliskiej, do tego bujanie, przytulanie lub karmienie piersią. Dodatkowo dziecko często wybudzane jest czymś naturalnym, a powrót do snu zwykle nie następuje samodzielnie, co może prowadzić do zaburzeń snu nie tylko dziecka ale także osoby dorosłej i rosnącej bezsenności.
Ułożenie dziecka do snu może przypominać prawdziwy tor przeszkód, bowiem dziecko potrafi wybudzić się za sprawą delikatnego szelestu. Przespanie całej nocki w przypadku High need baby nigdy nie jest czymś pewnym.
Cechy szczególne High need baby
High need baby wyróżniają się przede wszystkim zwiększonym zapotrzebowaniem na uwagę rodzica, dzieci domagają się ciągłej bliskości (noszenia, przytulania, kołysania i karmienia), mają trudności z zasypianiem i często wybudzają się podczas snu. Odznaczają się hiperaktywnością.
- Najczęściej wymieniane cechy High need baby
Poniżej przedstawiamy cechy szczególne dla dzieci wymagających, które szerzej zostały opisane w książce Williama oraz Marthy Searsów. Dziecko High need baby to dziecko:
Domagające się – manifestuje swoje potrzeby poprzez płacz i krzyk, w ten sposób wyrażając swoje niezadowolenie i dyskomfort. Rodzic, który chce „przeczekać” hajnida tylko nalewa wody na młyn, wymagające dzieci nie rezygnują i nie zniechęcają się brakiem reakcji, ale okazują niezadowolenie w jeszcze głośniejszy sposób. Domaganie się jest czymś naturalnym dla wymagających dzieci i stanowi jedną z głównych cech odróżniających; dziecko manifestuje swoje niezadowolenie poprzez głośny płacz i krzyk, a nie sygnały ostrzegawcze, takie jak: zaciskanie piątek, pomruki niezadowolenia czy pojękiwania;
Intensywne – zwykło mówić się, że intensywność dzieci wymagających jest pierwszą z cech, która pozwala rodzicom na rozpoznanie High need baby. Czym jednak jest intensywność u dziecka? Dziecko można określić jako dziecko dosadne i wytrwale komunikujące swoje potrzeby. Jest głośne, posiada niezmierzone pokłady energii i ekspresji. Płacze, krzyczy, śmieje się na 100%;
Łakome – nie jada o stałych porach, ani w stałych ilościach. Dla High need baby ssanie i kontakt ze skórą matki jest sposobem na ukojenie nerwów i uspokojenie się;
Nadaktywne – to dziecko ruchliwe, nieskrępowane, które bardzo nie lubi narzucanych mu ograniczeń. Przykładem, który często jest przytaczany przez rodziców są wózki, w których dziecko po prostu nie ma zamiaru przebywać;
Nastawione na kontakt – utrata uwagi dziecka na zabawce i skierowanie jej ku rodzicowi jest czymś naturalnym w przypadku hajnida. Dziecko wymagające chce niemalże przez cały czas przebywać w kontakcie z bliskimi sobie osobami, nie lubi samotności lub ignorowania co przekaże otoczeniu za pomocą płaczu lub krzyku. Interakcja z bliskimi stanowi codzienność;
Nieodkładane – pozostawienie dziecka w samotności w łóżeczku, wózku lub foteliku samochodowym najczęściej kończy się fiaskiem. High need baby nie lubi być pozostawionym samemu sobie, potrzebuje ciągłej uwagi, kołysania i przytulania;
Nadwrażliwe – światło, dźwięk, zapach, wszystko ma prawa wpłynąć na nastrój dziecka wymagającego, które reaguje w sposób szybki, odbierając otoczenie często w wyolbrzymionych barwach i kształtach;
Nieprzewidywalne – zgodnie z maksymą „jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana”, tak w życiu High need baby jedyną stałą jest nieprzewidywalność. Czas snu nie poddaje się wpisaniu w ramy, zmienia się i zależy od danego dnia, podobnie ma się rzeczy w przypadku karmienia i pokładów energii;
Niezaspokojone – dziecko jest często niezadowolone, potrzeby należy traktować jako zwiększone w stosunku do otoczenia.
Jak być rodzicem High need baby?
Opieka nad dzieckiem wymagającym związana jest z mnóstwem wyrzeczeń i dodatkowych zadań, do których rodzic musi się przystosować i przyzwyczaić, niestety hajnid nie znosi sprzeciwu.
Rodzic High need baby to rodzic często zmęczony.
Potrzeby związane z bliskością drugiej osoby nie dają rodzicowi większego wyboru, tylko sprawowania bezustannej opieki nad dzieckiem. Energia dziecka wymagającego często daje o sobie znać podczas opieki, High need baby może w jednej chwili być wulkanem entuzjazmu, który za sprawą znanego tylko sobie bodźca zmieni się o 180 stopni i popadnie w krzyk i płacz.
Wychowanie High need baby
Wychowanie High need baby nie jest łatwym zadaniem i może prowadzić do rosnącego napięcia u obojga rodziców. Każdy z rodziców może zadawać sobie pytanie, czy opieka nad dzieckiem jest sprawowana w odpowiedni sposób, skoro dziecko nie przestaje płakać lub wymaga tak ogromnej uwagi i troski. Przerzucanie się winą i obarczanie złymi sposobami dbania o dziecko nie przyniesie żadnego skutku, potrzeby nie znikną, a stres rodzica jest wychwytywany przez dziecko w mgnieniu oka.
Zachowanie dziecka może powodować u rodzica pewnego rodzaju zagubienie i chęć sięgnięcia po wsparcie. Szukanie pomocy u osób, które zetknęły się z opieką nad wymagającymi dziećmi jest jak najbardziej na miejscu. Fora lub grupy przeznaczone dla rodziców można znaleźć w Internecie, a specjalne poradniki w wychowaniu High need baby są tylko dodatkową porcją wiedzy, którą można wcielić w życie.
Jakie wsparcie emocjonalne i społeczne jest dostępne dla rodziców niemowląt o wysokich potrzebach?
Rodzic przede wszystkim nie powinien porównywać swojego dziecka do innych, a także własnego sposobu wychowania do wychowywania dzieci przez inne matki i ojców. Zaplanowanie, wyjście lub zjedzenie posiłku przy opiece nad wymagającym dzieckiem to zupełnie inna para butów. Dzieci różnią się pod względem temperamentu, humoru, pokładów energii i wielu innych czynników, High beed baby szybciej reaguje na bodźce płynące z otoczenia, w jasny sposób pokazuje, gdy coś mu się nie podoba, potrzebuje bliskości rodzica.
Szukając pomocy w wychowaniu dziecka, rodzic może skierować się ku rozmowie z tymi osobami, które już wychowały lub nadal wychowują większą ilość dzieci – tacy rodzice często znają sprytne wskazówki opieki nie nad jednym, ale kilkorgiem dzieci, z których każde różniło się od drugiego pod wieloma względami. Pytania: „A jak ty to robisz, że…?” potrafią przynieść nowe rozwiązania, które mogą sprawdzić się także podczas wychowywania wymagającego dziecka.
Jak radzić sobie z High need baby?
Plaster i lek na potrzeby wymagającego dziecka nie istnieją, stąd rodzic poszukujący pomocy już na samym początku przygody w poszukiwaniu wiedzy i rozwiązań w tym jak poradzić sobie z High need baby, powinien uzbroić się w cierpliwość.
Po pierwsze – brak pretensji – rodzice często mają to do siebie, że zrzucają winę na drugiego z partnerów lub na samo dziecko, chcąc uciec od sedna problemu. Szukanie winnego nie pomoże żadnej ze stron.
- Klasyczne podręczniki o niemowlętach i dzieciach mogą nie stanowić dobrego wyjścia podczas wychowywania wymagającego dziecka. Kwestie poruszone w takiej literaturze nie odnoszą się do potrzeb hajnida, stąd pomocy/informacji warto szukać w literaturze odnoszącej się do tematu High need baby. Dziecko jest jedyne w swoim rodzaju!
„Jak skutecznie zadbać o szczególne potrzeby twojego wymagającego dziecka?”
„Wysoko wrażliwe dziecko. Jak zrozumieć dziecko i pomóc mu w przytłaczającym świecie?” - Zwrócenie się ku rodzicom, którzy znajdowali się w podobnej sytuacji może stanowić jedną z najlepszych metod. Nikt nie jest w stanie zrozumieć drugiej osoby lepiej, aniżeli ktoś kto miał podobne doświadczenia. Osamotnienie w związku z nową i trudną sytuacją jeszcze czymś wyczerpującym, szukanie „partnerów” w tak ciężkim wyzwaniu jak wychowanie dziecka dla wielu okaże się zbawienne.
High need baby, czy warto udać się do specjalisty?
Diagnoza i szukanie objawów w Internecie może prowadzić do zwiększonego stresu rodzica i niepokoju związanego z odpowiednim wychowaniem dziecka. W pierwszej kolejności, podejrzewając że dziecko może manifestować objawy HNB, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, to lekarz oceni stan dziecka i zaleci dalszą diagnostykę być może pod okiem specjalisty.
Badanie dziecka na własną rękę i próba określenia czy wzorzec zachowań pasuje do dziecka wymagającego może doprowadzić do poważnych skutków i błędów wychowawczych, które mają prawo manifestować się w dalszym, dorosłym życiu.
Wizyta u psychologa
Wsparcie psychologiczne podczas wychowywania High need baby okazuje się kluczowe, szczególnie w przypadku rodziców wyczerpanych opieką, których relacja uległa pogorszeniu. Wizyta u psychologa nie jest koniecznością, jednak po wskazaniu takiej drogi przez lekarza pierwszego kontaktu, należy z niej skorzystać.
Dla rodziców, którzy podejrzewają HNB za sprawą nerwowości i płaczu dziecka, konieczne jest wspomnienie o typowych chorobach i dolegliwościach niemowląt, które mogą manifestować się poprzez zaburzenie nastroju dziecka:
- infekcja ucha środkowego;
- kolka;
- nietolerancje i alergie pokarmowe;
- refluks przełyku;
- stan zapalny układu moczowego.
Kwestie zdrowotne należy omówić z lekarzem pierwszego kontaktu lub pediatrą dziecka, by wdrożyć właściwe leczenie lub kontynuować diagnozę HNB.
High need baby Test
Rodzice często kierują się ku metodzie prób i błędów określając przynależność swojego dziecka do grupy HNB. Test dostępny na stronie mamotoja może stanowić wskazówkę, ale nie swoistą diagnozę! Poznanie odpowiedzi z internetowego testu lub poradnika nie jest równoznaczne lekarskiej diagnozie, którą warto uzyskać w przypadku podejrzewań HNB u własnego dziecka. Odpowiednimi lekturami mogą okazać się „Księga wymagającego dziecka” Williama i Marty Searsów, „Nie z miłości” Jaspera Julla.
Krótki test i pytania dla diagnozy High need baby
Istnieją pewne wskaźniki, które mogą sugerować, że dziecko wymaga więcej uwagi, stymulacji i zaspokajania potrzeb niż przeciętnie rozwijające się dzieci. Oto niektóre z tych wskaźników:
- Częste i długie okresy płaczu – high need baby mogą płakać częściej i dłużej niż przeciętnie rozwijające się dzieci, nawet bez wyraźnego powodu;
- Potrzeba bliskości i kontaktu fizycznego – potrzebują częstego przytulania, noszenia, trzymania i pielęgnacji. Często płaczą, gdy zostawia się je same;
- Wysokie potrzeby laktacyjne – częściej niż przeciętne dziecko ssą piersi, potrzebują bliskości z matką;
- Trudności z zasypianiem i spaniem – potrzebują więcej czasu, by zasnąć, częściej budzą się w nocy i mają krótsze fazy snu;
- Wysoka aktywność – są często bardzo aktywne i potrzebują częstej stymulacji, ruchu i interakcji.
Pytania mogące pomóc w diagnozie:
- Czy twoje niemowlę wydaje się być bardziej płaczliwe niż inne niemowlęta w jego wieku?
- Czy niemowlę potrzebuje być noszone lub trzymane na rękach przez cały czas?
- Czy twoje niemowlę wydaje się mieć trudności z zasypianiem i utrzymaniem spokojnego snu?
- Czy reaguje intensywnie na bodźce zmysłowe, takie jak dźwięki, światło czy dotyk?
- Czy niemowlę potrzebuje częstego karmienia i jest bardziej wymagające pod względem opieki?
- Czy twoje niemowlę jest bardziej ruchliwe i potrzebuje więcej stymulacji fizycznej niż inne niemowlęta?
- Czy potrzebuje więcej interakcji i uwagi od rodziców i opiekunów?
- Czy niemowlę wydaje się być szybko znudzone i trudno je zająć na dłużej?
Warto pamiętać, że każde dziecko jest wyjątkowe i cechy high need baby nie zawsze występują razem, dlatego zawsze warto skonsultować się z pediatrą lub psychologiem dziecięcym, którzy mogą pomóc zdiagnozować potrzeby dziecka. Warto dodać, że psycholog może również pomóc w diagnozowaniu innych problemów, które mogą wpływać na dziecko i jego rozwój, takich jak problemy zdrowotne lub zaburzenia rozwojowe.
- Przygotowano na podstawie
„Księgi wymagającego dziecka” William, Martka Sears, Wydawnictwo Mamania, 2015.