Umowa o pracę, umowa zlecenie i umowa o dzieło
Przyszłe mamy często zastanawiają się, jak rodzaj umowy wpływa na ich prawa związane z urlopem macierzyńskim. To ważny czas w życiu rodziny, który pozwala na spokojne zajęcie się nowonarodzonym dzieckiem. Niestety, przepisy prawne mogą wydawać się zawiłe i przytłaczające – szczególnie dla osób niezaznajomionych z tematyką zatrudnienia.
W tym artykule wyjaśniamy, jak rodzaj umowy (umowa o pracę, zlecenie lub o dzieło) wpływa na możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego, jego czas trwania oraz prawo do zasiłku.

Znajdź idealną pomoc lub pracę w jednej z pięciu kategorii: niania, opieka seniora, sprzątanie, petsitting korepetycje – i bądź na bieżąco z praktycznymi poradami z każdej dziedziny!
Urlop macierzyński a umowa o pracę
Prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę – zarówno na czas określony, jak i nieokreślony. Niezależnie od długości stażu pracy, każda pracownica spełniająca ten warunek ma prawo do pełnego urlopu.
Ważne:
Osoby przebywające na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym nie nabywają prawa do rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Tego prawa nie mają również osoby bezrobotne.
Urlop macierzyński a umowy cywilnoprawne
Umowa zlecenie
Choć umowa zlecenie nie gwarantuje prawa do urlopu macierzyńskiego w rozumieniu Kodeksu pracy, możliwe jest uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, jeśli spełnione są określone warunki – przede wszystkim opłacanie składki na ubezpieczenie chorobowe.
Zleceniobiorczyni może otrzymać świadczenie, jeśli w dniu porodu była zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i składka była regularnie odprowadzana.
Zasiłek macierzyński z umowy zlecenie może przysługiwać również kobietom prowadzącym działalność gospodarczą, pod warunkiem opłacania składki chorobowej.
Czas trwania zasiłku macierzyńskiego:
- 52 tygodnie – 1 dziecko
- 65 tygodni – 2 dzieci
- 67 tygodni – 3 dzieci
- 69 tygodni – 4 dzieci
- 71 tygodni – 5 lub więcej dzieci
Umowa o dzieło
W przypadku umowy o dzieło sytuacja wygląda mniej korzystnie. Tego rodzaju umowa nie przewiduje możliwości ubezpieczenia chorobowego, a co za tym idzie – brak jest prawa do zasiłku i urlopu macierzyńskiego.
Czy można pracować na urlopie macierzyńskim?
Tak – kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim może podjąć się pracy zarobkowej na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie lub o dzieło). Ważne jednak, aby nowa umowa nie dotyczyła tych samych obowiązków, które wynikają z jej umowy o pracę.
Dodatkowo, uzyskiwane w ten sposób dochody nie wpływają na wysokość zasiłku macierzyńskiego.
Czy można zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego?
Tak – zgodnie z art. 180 § 4 Kodeksu pracy, matka może zrezygnować z części urlopu, o ile wykorzysta co najmniej 14 tygodni po porodzie. Pozostała część urlopu może zostać przekazana ojcu dziecka, który zobowiązuje się do sprawowania opieki i rezygnacji z pracy zarobkowej na ten czas.
Powrót do pracy u obecnego pracodawcy
Nie jest możliwa kontynuacja pracy u pracodawcy, który udzielił urlopu macierzyńskiego, zanim ten urlop dobiegnie końca. Wyjątkiem może być zawarcie nowej umowy o pracę, o ile dotyczy ona innych obowiązków niż poprzednia.
Prowadzenie działalności gospodarczej na urlopie macierzyńskim
Kobieta na urlopie macierzyńskim może bez przeszkód prowadzić własną firmę. Uzyskany dochód nie wpływa na wysokość zasiłku, który wypłacany jest w pełnej wysokości – niezależnie od aktywności gospodarczej.
Znajdź idealną pomoc lub pracę w jednej z pięciu kategorii: niania, opieka seniora, sprzątanie, petsitting korepetycje – i bądź na bieżąco z praktycznymi poradami z każdej dziedziny!