Ból pleców jest jedną z najpowszechniej spotykanych dolegliwości, której przyczyną może być nieprawidłowa pozycja ciała w trakcie snu i wykonywanych czynności, schorzenie lub przebyty uraz. Najczęściej ból pleców związany jest z prowadzeniem siedzącego trybu życia.
Czym jest ból pleców?
Jak sama nazwa wskazuje jest dolegliwością dotykającą kręgosłupa, mięśni pleców i innych tkanek znajdujących się w okolicach kręgosłupa. Może mieć różne nasilenie, od łagodnego dyskomfortu, który nie wpływa na codzienne życie, po intensywny i trudny do zniesienia ból wpływający na jakość życia. Często prowadzi do ograniczeń ruchowych i zmian nawyków, absencji w szkole lub pracy.
W przypadku utrzymującego się bólu pleców, konieczna jest konsultacja lekarska.
Szukam opiekuna dla osoby starszej
Jakie są przyczyny bólu pleców?
Najczęściej spotykaną przyczyną przedłużającego się bólu pleców jest przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej przez długi czas i brak aktywnego trybu życia. Obecnie poruszamy się coraz mniej i więcej czasu spędzamy siedząc: przed telewizorem, w pracy, domu, szkole lub samochodzie.
Czynniki takie jak garbienie, zła postawa podczas siedzenia przekładają się na zmiany elastyczności kręgosłupa, osłabienia siły mięśni oraz nadmiernego napięcia. Pozostałe przyczyny mogące doprowadzić do powstania bólu to m.in.
- Zwyrodnienie kręgosłupa – zmiany, takie jak zwyrodnienia stawów, przepuklina dysku międzykręgowego;
- Choroby reumatyczne – reumatoidalne zapalenie stawów;
- Urazy w postaci zwichnięć lub skręceń kręgosłupa;
- Złe nawyki – siedzący tryb życia, zła postawa podczas pracy, brak aktywności fizycznej lub podnoszenie zbyt ciężkich przedmiotów’;
- Zespół przeciążeniowy – spowodowany przeciążeniem mięśni w wyniku jednostronnego lub powtarzającego się ruchu;
- Ciąża – może powodować ból pleców w szczególności w okolicy lędźwiowej, ze względu na zwiększone obciążenie;
- Półpasiec;
- Dolegliwości układu moczowego;
- Zapalenie wyrostka robaczkowego;
- Dusznica bolesna.
Bóle w górnej części pleców
Ból w górnej części pleców to dolegliwość dotykająca obszaru między barkami a dolnymi żebrami. Ból w tym obszarze może mieć różne podłoże, a najczęściej spotykaną przyczyną jest napięcie mięśniowe wynikające ze złych nawyków (garbienia się, napinania ramion, przebywania w jednej pozycji przez długi czas). Kręgosłup jest narażony na znaczące obciążenie, które skutkuje reakcją bólową. Przebywanie w niehigienicznych pozycjach dla ciała może stanowić początek dla wykształcenia zwyrodnień kręgów. Pozostałe przyczyny związane z dyskomfortem w górnej części pleców to m.in. dyskopatie, czyli promieniujący ból na skutek długotrwale działających czynników środowiskowych, wady wrodzone oraz nabyte z wiekiem, artretyzm.
Bóle w dolnej części pleców
Ból w odcinku lędźwiowym, określany jako ból w dolnej części pleców jest często lekceważoną dolegliwością. Istnieje wiele przyczyn bólu, który pojawia się najczęściej po 30. roku życia i jest wynikiem niehigienicznego trybu życia oraz pogłębiających się wad lub uszkodzeń mechanicznych.
U kobiet, ból objawiający się w dolnej części kręgosłupa może być powodowany schorzeniami o podłożu ginekologicznym np. stanami zapalnymi, endometriozą, na skutek czego może pojawić się dyskomfort w okolicy krzyża lub podbrzusza. W przypadku, gdy bólowi w odcinku lędźwiowym towarzyszy gorączka, gwałtowny spadek masy ciała, może to wskazywać na guzy nowotworowe. Kręgosłup mogą zaatakować: szpiczak mnogi, nowotwory tkanki nerwowej rdzenia kręgowego, nowotwory przerzutowe.
Ból pleców u dziecka
Ból pleców u dziecka jest stosunkowo rzadko spotykanym zjawiskiem, które ma wiele podstaw. Najczęściej spotykanym jest ból pleców z powodu napięcia mięśniowego lub przeciążenia wynikającego z nieprawidłowego ruchu lub noszenia zbyt ciężkich przedmiotów. Innymi przyczynami powstającego u dziecka bólu mogą być wady podstawy (skolioza, płaskostopie, lordoza) lub choroby, takie jak infekcje dróg moczowych, zapalenie stawów czy zapalenie nerek.
Jeżeli dziecko skarży się na ból pleców, należy skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badanie w celu ustalenia przyczyny bólu. W każdym przypadku ważne jest, by dziecko unikało długotrwałego siedzenia w jednej pozycji np. przed komputerem.
Leczenie bólu pleców
Pierwszym krokiem do wyleczenia bólu pleców jest uzyskanie prawidłowej diagnozy dla przyczyny pojawiającego się bólu. Gdy ból przedłuża się, nasila lub wpływa na wykonywanie jakichkolwiek czynności, wizyta lekarska jest zalecana.
W przypadku przeciążenia mięśni, złych nawyków podczas siedzenia lub napięcia mięśniowego, terapia manualna oraz ćwiczenia fizyczne mogą okazać się najlepszym rozwiązaniem. Poprawienie stanu aktywności fizycznej jest niezbędnym krokiem do zmiany stanu zdrowia nie tylko kręgosłupa, ale także całego ciała.
Urazy, przepuklina dysku międzykręgowego lub zwyrodnienia kręgosłupa najczęściej wiąże się z leczeniem farmakologicznym np. przyjmowaniem leków przeciwbólowych lub przeciwzapalnych. W niektórych przypadkach konieczne jest także leczenie chirurgiczne.
Dla chorób wewnętrznych, takich jak choroby nerek lub trzustki, konieczne jest wyleczenie choroby podstawowej, która powoduje powstanie bólu pleców.
W każdym z wymienionych wyżej przypadków ważne jest, by unikać długotrwałego siedzenia lub stania w jednej pozycji. Wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie pleców może wpłynąć na złagodzenie bólu.
- Leki przeciwbólowe – leki są pierwszym i najczęstszym wyborem, po który sięgają osoby dotknięte przedłużającym się bólem pleców. Wybór ten często wiąże się z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi, które w niektórych przypadkach mogłyby zostać ominięte w przypadku podjęcia odpowiedniej aktywności fizycznej i wzmocnienia kręgosłupa;
- Fizjoterapia i masaże, które mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśniowego i bólu;
- Akupunktura – jest metodą leczenia, która polega na wprowadzeniu cienkich igieł w określone punkty energetyczne ciała;
- Zmiana stylu życia – w niektórych, niezaawansowanych przypadkach, zmiana stylu życia, taka jak utrzymanie prawidłowej wagi ciała, podjęcie aktywności fizycznej, może pomóc w zapobieganiu powstającemu bólowi pleców.
Jak zapobiegać bólom pleców?
Aby w prawidłowy sposób zapobiegać bólom pleców, należy przestrzegać kilku zasad:
- Zachowywać prawidłową postawę ciała – unikać skrzywienia pleców i garbienia się. Podczas siedzenia lub stania, trzymać plecy prosto;
- Regularnie ćwiczyć – aktywność fizyczna, taka jak joga, pływanie, nordic walking, bieganie, może pomóc w wzmocnieniu mięśni pleców i zapobieganiu pojawieniu się bólu;
- Unikać noszenia ciężarów – podnoszenie ciężkich przedmiotów wiąże się z ryzykiem urazu kręgosłupa;
- Utrzymywać zdrową wagę ciała – otyłość i nadwaga może prowadzić do przeciążenia mięśni pleców i rodzenia bólu kręgosłupa;
- Regularnie korzystać z masaży – terapia manualna jest w stanie pomóc w wzmocnieniu mięśni pleców i zmniejszenia napięcia;
- Dbać o o jakość snu – odpowiednio dobrany materac, poduszka i pozycja podczas snu przekładają się na brak powstania bólu podczas snu.