Metoda Marii Montessori jest obecnie jedną z najbardziej znanych i cenionych metod edukacyjnych na świecie. Pomimo tego, że sposób nauczania zdobył uznanie wielu rodziców i pedagogów, wciąż istnieją wątpliwości i pytania dotyczące wprowadzania ów metody. Czy Montessori jest odpowiednia dla każdego dziecka i czy wszystkie aspekty mogą prowadzić do pozytywnych skutków w przyszłości? W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na najpopularniejsze pytania.
Czy Montessori to metoda edukacji odpowiednia dla Twojego dziecka?
Metoda Marii Montessori w przeciwieństwie do metody tradycyjnej, opieka się indywidualnym podejściu w procesie nauczania, gdzie dziecko rozumiane jest jako jednostka, która ma swój własny rytm rozwoju i potrzeby. W ramach takiego systemu, dzieci mają możliwość wyboru aktywności edukacyjnych, a nauczyciel, pedagog lub rodzic ma być tylko i wyłącznie przewodnikiem.
Montessori promuje rozwijanie umiejętności poznawczych, społecznych i emocjonalnych, ale przede wszystkim stawia na samodzielność. Dlatego też przed włączeniem tego typu nauczania w domu lub szkole warto jest zrozumieć potencjalne ograniczenia i skutki.
Decyzja o wyborze Montessori
Metoda Montessori kładzie zdecydowany nacisk na niezależność i samodzielność dziecka. Nie tyle grupa, ale dziecko uczy się w swoim tempie, wypierając aktywności, które ich je interesują. Jeśli Twoje dziecko jest ciekawe świata, lubi i potrafi eksperymentować, ma tendencję do samodzielnej nauki, metoda Montessori może okazać się jak najbardziej odpowiednia. Z drugiej strony weźmy pod uwagę, że nie każdy odnajdzie się pośród wykształconych przez Montessori ram, przede wszystkim mowa tu o dzieciach wymagających większej kontroli, które preferują bardziej tradycyjne podejście do nauki lub po prostu wymagają większej struktury organizacji i wyznaczonego kierunku.
Kluczowe jest zatem zrozumienie potrzeb i osobowości dziecka jeszcze przed wyborem metody edukacyjnej.
Zalety i ograniczenia Montessori w edukacji dzieci
Metoda Montessori nie bez powodu cieszy się ogromnymi sukcesami. Podejście opiera się na przekonaniu, że dzieci się naturalnymi odkrywcami i uczą się najlepiej podczas eksperymentowania we własnym tempie przy niewielkiej pomocy ze strony nauczyciela lub rodzica. Poniżej przyjrzymy się najważniejszym zaletom i ograniczeniom płynącym z wprowadzenia metody Montessori w życie dziecka:
Główne zalety Metody Montessori
Do najbardziej znanych zalet metody Montessori należą:
- Rozwijanie samodzielności i odpowiedzialności – Montessori kładzie silny nacisk na samodzielność dziecka poprzez wybór aktywności, pracy i rozwiązywanie powstałych problemów. Dzieci uczą się podejmować decyzji i odpowiedzialności za swoje działania, co pozwala na zdobycie i poszerzanie umiejętności organizacyjnych, planowania oraz budowania pewności siebie;
- Indywidualizacja podejścia – jednym z głównych atutów Montessori jest zdolność do dopasowania się do indywidualnych potrzeb każdego dziecka. Nauczyciel tudzież rodzic stara się zrozumieć unikalne umiejętności, zainteresowania i tempo rozwoju, dzięki czemu może dostarczać spersonalizowane materiały i pomoce dydaktyczne;
- Wspieranie umiejętności społecznych – dzięki pracy w różnym pod względem wiekowym grupach, dzieci zachęca się do komunikacji, dzielenia się wiedzą i rozwiązywania konfliktów. Powstałe w ten sposób środowisko sprzyja empatii, szacunkowi do innych oraz rozwiązywaniu problemów, co stanowi niezwykle wartościową umiejętność w dalszym życiu;
- Nauka krytycznego myślenia – metoda zachęca dzieci do zadawania pytań i badania. Uczniowie na swojej drodze mają myśleć poza schematami, analizują i mają czas na refleksję, która w szkołach tradycyjnych jest często pomijana.
Ograniczenia i wady metody Montessori
Pomimo szerokiego wachlarza zalet metody Montessori, istnieje wiele elementów, które mogą wprawić w wątpliwość każdego rodzica lub nauczyciela. Do najczęściej wymienianych wad Montessori należą:
- Wymóg przeszkolonej kadry – skuteczna i prawidłowa implementacja metody Montessori w szkole lub domu wymaga przeszkolenia, nauczyciele i rodzice muszą być wyposażeni w wiedzę i umiejętności, aby w odpowiedni sposób dostosować materiały i środowisko np. pokój dla dziecka do indywidualnych potrzeb;
- Koszt – metoda Montessori wymaga odpowiedniego przygotowania, dostępu do materiałów edukacyjnych co może przełożyć się na znaczy koszt. Ograniczenie to wyklucza niektóre dzieci z korzystania z tego rodzaju nauki;
- Nie każde dziecko odnosi sukces w tym środowisku – chociaż Montessori charakteryzuje się mnóstwem zalet, nie jest ona odpowiednia dla każdego dziecka. Niektóre dzieci wymagają bardziej strukturalnego podejścia do nauki, przez co mogą czuć się niekomfortowo w systemie nauczania według Montessori.
Szerzej opisane wady i zalety Montessori
Czy każde dziecko powinno skorzystać z metody Montessori?
Nie, nie każde dziecko powinno korzystać z ów metody. Potrzeby dzieci są unikalne, a metody nauczania różnią się pod względem podejścia do potrzeb, umiejętności i preferencji.
Metoda Montessori jest jednym z wielu podejść do edukacji i jak wiadomo, jest skoncentrowana na rozwijaniu samodzielności, indywidualizacji i eksperymentowaniu, co może okazać się nieprawidłowym wyborem dla niektórych osób. Jak zostało wskazane powyżej, niektóre dzieci preferują podejście o bardziej tradycyjnych ramach tj. ze zdefiniowanym programem nauczania i dobrze znaną strukturą.
Ostateczna decyzja o tym, czy dziecko powinno korzystać z jakiejkolwiek metody nauczania, powinna być podejmowana na podstawie indywidualnych potrzeb i cech osobowości.
Jak wprowadzić Montessori w życie dziecka?
Wprowadzenie metody Montessori, jak i każdej innej metody nauczania, wymaga starannej i przemyślanej implementacji zarówno w szkole, jak i w środowisku szkolnym. Poniżej przedstawiamy kilka kroków, które mogą pomóc w wdrożeniu metody:
- Zrozumienie metody – pierwszym i najważniejszym krokiem jest zdobycie wiedzy na temat danego systemu nauczania. Istnieje wiele metod nauki, które mogą odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące Montessori, np. książki, materiał edukacyjne, w celu poznania założeń, celu i filozofii działania;
- Przyjazne środowisko – Montessori kładzie nacisk na przygotowanie otoczenia, które stymuluje samodzielne działanie dziecka, dlatego tak ważne jest przygotowanie przestrzeni w domu lub szkole, która zachęca do eksploracji oraz samodzielnego rozwiązywania problemów. Jak stworzyć pokój według Montessori?
- Dostęp do materiałów – odpowiednie materiały edukacyjne, takie jak zabawki sensoryczne, puzzle i zadania dostosowane do wieku dziecka powinny znaleźć się w miejscu prowadzenia edukacji;
- Respektowanie tempa nauki – Montessori promuje naukę we własnym tempie, dlatego tak ważne jest aby nie naciskać na dziecko, aby to uczyło się szybciej;
- Wprowadzanie rutyny i porządku – wartości, takie jak rutyna i porządek stanowią budulec metody. Dziecko już na samym początku powinno znać harmonogram dnia, w którym zawarte zostaną czas na zabawę, naukę, odpoczynek i inne aktywności.